Bu topraklarda aydinlanmanin ilk kivilcimlarini Antik Cag düsünürleri tutusturmus. Bu insanlar akil, mantik, arastirma, deney, gözlem, süphe, sorgulama, bilgi, erdem, ... gibi kavramlarin icini doldurarak dogayi ve insani anlamaya calismislar. Yaklasik iki bin bes yüz yil sonra SARI SACLI MAVI GÖZLÜ ADAM aydinlanmanin mesalesini tekrar yakmak amaciyla Samsundan Anadolu topraklarina ayak basti. O, bir ulusun kurtulusunun, aklin-bilimin yolunu rehber edinerek aydinlanmis ve onuruna ulasmis bireylerin yetismesiyle gerceklesebilecegine inaniyordu. Bu Büyük Insan önce cephelerde zafer kazandi, sonra da aydinlanma devrimlerini hayata gecirerek ulusun cagdas uygarlik seviyesini yakalayabilmesi icin öncülük etti. Ebette kolay yürünmedi bu yolda, cok cetin engellerle karsilasti. Insanin aklini, onurunu ve özgürlügünü hice sayan kimi cevreler yenilikci degisimlerin karsisinda oldular, aydinlanma sürecini tersine cevirmeye calistilar. Aydinlanma denilen bu sürec bir ileri bir geri giden, kimi zaman duraklayan, bazen de bir birikim üzerinde sicrayan, fakat asla yok olmayan bir insanlik serüveni. Atatürk, aydinlanma devrimlerini iyi kavramis olan üstün bir kisilik ve etkin bir aydinlanma tasiyicisi. O, gercekci, degisimci ve ilerlemeci bir strateji adami. Her durumda elestirel akilci bir yol izleyen yirminci yüzyilin en büyük aydinlanmaci devlet adami. Mustafa Kemalin yasaminin her alaninda matematikci yanini öne cikardigini, kendini bu yaniyla da cok iyi ifade ettigini söylemek mümkün. Atatürk, önce bir problemi tanimaya calisiyor, durum tespiti yapiyor, sonra kafasinda farkli cözüm yollari gelistiriyor. Cözüm yollarindan biri calismiyorsa hemen yanlisini görüp vazgeciyor; strateji degistiriyor, duruma göre yeni özgün cözümler buluyor. Yaklasiminin özünde deneme-yanilma, elestirel akilcilik, matematiksel düsünme yer aliyor. Hayat durumlarina, sorunlara da bir matematik problemine yaklasir gibi yaklasiyor. Matematik problemi cözer gibi her problemi akil yürüterek tek tek, adim adim cözüyor. Bu Onun akilci ve matematikci yanini gösteriyor. Matematik Yunanca bilgi, bilim, ögrenme anlamina gelen mathéma sözcügünden türemistir. Dogru düsünmenin kurallarini ögreten ve bu kurallari kullanan bir akil bilgisi, bir evrensel dil, sayi ve ölcü temeline dayanan nicelik bilimlerinin genel adi, bir yaniyla da bir kavramlar bütünüdür. Matematigin temeli mantiga dayanir ve kisiye rasyonel bir bakis acisi kazandirir. Insana özgür ve önyargisiz zihinsel ortamlar saglamasi bakimindan mantikli ve tutarli düsünmeyi ögretir. Matematiksel düsünme, probleme göre uygun bir strateji gelistirme ve uygulama bicimidir. Bu anlamda kisinin dogruya ulasmasini saglayan bir düsünce sistemidir. Aydinlanma yüce bir deger olarak aklin ve bilimin yolunu tek yol gösterici olarak kabul eden bir sürectir. Kisinin önyargisiz ve özgür düsünerek potansiyelini aciga cikarabilecegini, kendi hayatini aklin, bilimin ve evrensel degerler temelinde düzenleyebilecegini söyler. Demek ki matematik ve aydinlanma kavramlarinin her ikisinin merkezinde de akil, mantik, bilim, bilgi, ögrenme gibi kavramlar yer aliyor. Aydinlanma felsefesi de, Atatürkün dünya görüsünün kaynagi da elestirel akil ve bilimsel bilgi birikimi üzerinde bicimlenir. Bundan dolayi, bu calismanin sinirlari icerisinde Atatürkün aydinlanmaciliginin Onun matematikci yaniyla iliskisi irdelenmeye calisildi.
