Raymond Roussel 1877-1933 cagdas Fransiz yazininin büyük öncüleri arasinda sayilir. Gerceküstücüler, yazinin ve gercegin sinirlarinda bir ic deneyimin ürünü olan siirlerini ve düzyazilarini göklere cikarirlar. Breton onu Lautreamontla birlikte tüm caglarin en büyük büyücüsü olarak niteler; Dali, bir yangindan tek bir kitabi kurtarmasi gerekse, bu kitabin onun tek romani Locus Solus olacagini söyler, Leiris de ülküsel bir yolcu olarak görür onu. Ama Roussel hayranlari gerceküstücülerle sinirli degildir. Yüzyilimizin büyük düsünürlerinden Michel Foucault onun üzerine koca bir kitap yazar. Yeni Romanin iki önemli öncüsü, Alain Robbe-Grillet ve Michel Butor onu büyük bir yazi ve kurgu ustasi sayarlar, cünkü, Locus Solusun da taniklik ettigi gibi, Raymond Roussel imgelemin sinirlarini öncelikle ayrintilarda zorlar.
Tadimlik
Biz yokusu tirmandikca, bitkiler seyreklesiyordu. Cok gecmeden, toprak her yanda ciplaklasti, ve, yolun sonunda, dümdüz ve tümüyle acik bir genis alan gördük. Yapisiyla yollarin düzlestirilmesinde kullanilan kaldirimci tokmaklarini animsatan bir tür yol aracinin yükseldigi noktaya dogru birkac adim ilerledik. Kaldirimci tokmagi, tümüyle madenden yapilmis olmasina karsin, hafif görünüyordü, halka biciminde, genisleyen alt bölümüyle bir sicak hava balonu karaltisini andiran, acik sari bir kücük balona asilmisti. Asagida, yer cok tuhaf bir bicimde kaplanmisti. Oldukca genis bir alan üzerinde, her yanda insan disleri siralanmakta, büyük bir bicim ve renk cesitliligi sunmaktaydi. Kimileri, göz kamastiracak ölcüde akti, acik ve koyu kahverengilerin tüm perdelerini sunan tiryaki disleriyle karsitlik olusturuyorlardi. Bu tuhaf toplamda, en ucuk saman renklerinden en kötü kizilimsilara degin tüm sarilar yer almaktaydi. Kimi acik, kimi koyu mavi disler de bu zengin cokrenklilige kendi katkilarini getiriyor, cokrenklilik bir yigin kara dis ve nice kanli kökün soluk ya da cirt kirmizilariyla tamamlaniyordu. Kocaman azi disleriyle dev köpek disleri zor secilen süt disleriyle yan yana bulunduklarindan, bicimler ve oranlar alabildigine degismekteydi. Surada burada, kursun ya da altin dolgulardan kaynaklanan sayisiz maden isiltilari ciceklenmekteydi. O sirada kaldirimci tokmaginin kapladigi yerde, sikisik bir bicimde disler, sirf renklerinin birbirini izleyisiyle bile, henüz bitmemis bir gercek tablo olusturmaktaydi. Tümü, gevsekce bir yeralti gölünün kiyisina uzanip bir yeralti gömütlügünde uyuklayan bir eski savasciyi andirmaktaydi. Uyuyanin beyninden dogan, incecik bir duman, bir düs gibi, ak bir güvercinin egemen atiliminda ulasmak ister göründügü ve yerde ölü bir kusun cevresini kusatan hafif bir gölge cizen nerdeyse yari saydam bir güllenin uyandirdigi korkunun etkisiyle iki büklüm olmus on bir genci gösteriyordu. Eski savascinin yaninda kapali bir kitap durmakta, yeralti gömütlügünün topragina dimdik dikilmis bir mesale bu kitabi hafiften aydinlatmaktaydi. Bu görülmedik dis mozayiginde sari ve kahverengi egemendi. Daha seyrek olan öteki renkler, canli ve cekici bir havadaydi. Görkemli ak dislerden olusmus güvercin, hizli ve güzel bir atilim görüntüsü sunmaktaydi; ustalikla düzenlenmis kökler eski savascinin takimina katilarak bir yandan kitabin yanina atilmis koyu renkli sapkayi süsleyen kirmizi tüyleri, öbür yandan da altin dolgularin ustaca dizilmesiyle saglanmis bir bakir tokayla kopcalanmis büyük bir kirmizi kaput olusturmustu; mavi dislerin karmasik bir karisimi gök rengi bir pantalon yaratiyor, pacalarinin uclari kara dislerden genis cizmelere daliyordu; iyice görünen tabanlar findik rengi dislerden bir katismac iceriyor, aralarinda da bircok kursun dolgu düzenli araliklarla cakilmis civileri canlandiriyordu.
