Historia zasciankowo-dworska, której akcja toczy sie na Zmudzi. Tytulowy "Dweajtis" to prastary dab - symbol wiecznego trwania. O jego uratowanie walczy glówny bohater, który pracuje "na cudzym" w majatku. Niespodziewanie po jego stronie staje mloda i ladna wlascicielka. Zycie bohaterów powiesci obraca sie wokól utrzymania ziemi, dziedzictwa i tozsamosci. Najwazniejszym miernikiem wartosci czlowieka jest jego stosunek do pracy."Dweajtis" to piekna opowiesc o zyciu czlowieka zmagajacego sie ze swoim losem, o sile charakteru, o niezlomnosci i w koncu o szukaniu sily i oparcia w przyrodzie. Jedna z najlepszych powiesci Marii Rodziewiczówny, nagrodzona w 1888 r. w konkursie "Kuriera Warszawskiego". Powiesc byla przekladana na jezyk litewski (najwczesniej, bo juz w 1890 r.), niemiecki, serbochorwacki, angielski, francuski, slowacki i czeski, a takze na wegierski i hiszpanski. "Dewajtis" zostal równiez adaptowany na scene (w 1910 r.) oraz na sluchowisko radiowe (w 1969 r.).
